An ka gilasi daga jɛlen min bɛ kɛ ni wuluwulu ye, o jirali ni a ɲɛda kulɛri ye - o ye fura dafalen ye walasa ka aw farikolo ladoncogo ni a kɛcogo ɲɛ. Nin jar min dilannen don ni cɛɲi ye, o bɛ baarakɛcogo fara ɲɔgɔn kan ni fɛn caman ye, o b’a to a ka kan ka kɛ cɛɲi kanubaga bɛɛ bolo.
A dilannen don ni galasi jɛlen ye min ka ɲi kosɛbɛ, nin daga in tɛ dɔrɔn ka ɲɛda cogoya ɲuman ni bi cogoya di, nka a bɛ i ka kremu nafamaw fana sabati. O fini laban min bɛ kɛ ni nɛnɛ ye, o bɛ dɔ fara a cɛɲi kan, o b’a kɛ farali ɲuman ye nafantan walima sanuyaso fɛn o fɛn na.
Bambou dakun kulɛrilen bɛ fɛn dɔ fara daga kan min bɛ sɔrɔ a yɛrɛ la ani min tɛ fɛn tiɲɛ. Bambu bɛ dɔn a ka muɲuli n’a ka sabatili fɛ, o b’a to a bɛ kɛ sugandili ɲuman ye mɔgɔ minnu bɛ sigida hakili bila jɔyɔrɔ fɔlɔ la. Datugulan bɛ bɛn daga ma kosɛbɛ, k’a lajɛ ko i ka kremuw sirilen don ka ɲɛ ani ko u lakananen don fiɲɛ ni yeelen tɛ u la.
An ka gilasi daga jɛlen min bɛ kɛ ni jiri ye, n’a datugulan ye kulɛri ye, o ye hakɛ dafalen ye farikoloɲɛnajɛ ni masirifɛn suguya caman marali la, k’a ta farikolojidɛsɛ furaw ni serumw na ka se dawolo tuluw ni ɲɛda kremuw ma. A da belebeleba bɛ se ka sɔrɔ nɔgɔya la ani ka a kɛ gɛlɛya la, o bɛ kɛ sababu ye ka i ka don o don farikoloɲɛnajɛ kɛcogo kɛ fiɲɛ ye.
Nin daga in tɛ se ka kɛ dɔrɔn ani a bɛ baara kɛ, nka a bɛ i ka cɛɲa lajɛ fana dɔ fara a kan. A ka baarakɛcogo ɲuman n’a ka fɛn ɲumanw b’a kɛ sugandili ɲuman ye mɔgɔ yɛrɛ ka baara la walima ka kɛ nilifɛn ye a kanubagaw fɛ minnu bɛ ɲɛnamaya kɔnɔ fɛnw waleɲumandɔn.
I ka wari bila an ka gilasi daga jɛlen na min bɛ kɛ ni wuluwulu ye ni a bɛ ni bambu ye min ɲɛ ye kulɛri ye ani ka i ka farikoloɲɛnajɛ ni i ka masirifɛnw marayɔrɔ tulon kɔrɔta. Aw ye cogoya ni baarakɛcogo ɲagaminen dafalen sɔrɔ, o bɛɛ kɛlen k’a dɔn ko aw bɛ sugandili kɛ ni hakili ye ka ɲɛsin sabatili ma.
J: Yala ne bɛ se ka baara kɛ ni gilasi daga jɛlen ye min bɛ kɛ ni jiri ye, ni a datugulan kulɛrilen bɛ dumuni marayɔrɔ la wa?
A: Ɔwɔ, gilasi daga jɛlen min bɛ kɛ ni bɔgɔ ye, n’a dawolo kulɛrilen don, o bɛnnen don dumuni jalenw marali ma i n’a fɔ tulumafɛnw, binw, tebuluw, walima dumunifɛn misɛnninw. Nka, a man ɲi ka ji walima dumunifɛn tiɲɛnenw mara barisa a da bɛ se ka kɛ a tɛ se ka kɛ ni fiɲɛ tɛ a la.
J: Ne bɛ se ka gilasi daga jɛlen jɛlen saniya cogo di ni kunsigi kulɛrilen ye?
A: Glass daga jɛlen min bɛ kɛ ni jiri ye, n’a datugulan kulɛrilen don, o saniya ka nɔgɔn. Glass daga bɛ se ka ko ni safinɛji sumalen ye ka sɔrɔ ka a ko ka ɲɛ. Bambu da ka kan ka ko ka saniya ni finimugu walima ɛponji ye. Aw bɛ aw yɛrɛ tanga datugulan su ma ji la walima ka baara kɛ ni fura gɛlɛnw ye, barisa a bɛ se ka kɛ sababu ye ka bɔgɔmugu tiɲɛ. Aw bɛ a to daga ni datugulan fila bɛɛ ka ja pewu sani u ka baara kɛ ni u ye kokura.
Suwisi kiliyan dɔ ye hakilina sɔrɔ ka bɔ < .
Misali: An bɛ Ameriki ka fɛn dilannikɛla dɔ nɔfɛ kabini san fila, an ma se bɛnkan ma, bawo u ye fɛn dilanbagaw sigi. Ɲɛjirali dɔ la, u ka patɔrɔn nana an ka yɔrɔ la, k’a fɔ an ye ko porozɛ kɔrɔtɔlen dɔ b’u bolo.