Views: 0 Mutsari: Muhleri wa sayiti Ku kandziyisa nkarhi: 2023-07-26 Masungulo: Ndhawu
Emisaveni ya mafurha ya nkoka, ku paka swina xiave xa nkoka swinene eka ku hlayisa khwalithi na matimba ya switirhisiwa leswi swa risima swa ntumbuluko. Xin’wana lexi nga khumbaka swinene ku tirha kahle ka mafurha ya nkoka i ku hlangana na miseve ya UV. UV radiation, leyi tivekaka tani hi ultraviolet radiation, i muxaka wa electromagnetic radiation leyi humaka eka dyambu na swihlovo swo endliwa swofana na ti tanning beds. Hambi leswi miseve ya UV yi lavekaka eka maendlelo yohambana hambana ya biological, ku hlangana nkarhi woleha swinga va na khombo eka miri wa munhu naswona swinga tlhela swiva na vuyelo byo biha eka mafurha ya nkoka. Ku tiyisisa leswaku mafurha ya nkoka ya tshama ya ri na matimba naswona ya vuyerisa, i swa nkoka ku twisisa sayense leyi nga endzhaku ka nsirhelelo wa UV eka ku pakiwa ka mafurha ya nkoka. Xihloko lexi xi ta nghenelela eka nkoka wa miseve ya UV, vuyelo bya xona eka mafurha ya nkoka, na tindlela to hambana leti tirhisiwaka eka ku pakiwa ka mafurha ya nkoka ku nyika nsirhelelo wa UV lowu ringaneleke. Hi ku kuma ku twisisa loku dzikeke ka nsirhelelo wa UV, lava tsakelaka mafurha ya nkoka va nga endla swiboho leswi nga ni vutivi loko swi ta eku hlawuleni ka ku paka loku faneleke ka swilo swa vona.
Ku twisisa miseve ya UV .
UV radiation, leyi tlhelaka yi tiviwa tanihi ultraviolet radiation, i muxaka wa miseve ya gezi leyi humesiwaka hi dyambu. A swi vonaki hi mahlo kambe swi na nkucetelo lowukulu eka rihanyo ra hina na mbango. Kuna tinxaka tinharhu ta UV radiation: UVA, UVB, na UVC.
UVA radiation yina wavelength yo leha swinene naswona ayi na khombo ngopfu eka nhlonge ya hina. Yina vutihlamuleri eka ku dyuhala ka nhlonge naswona yikona eka ku vonakala hinkwako ka siku, hambi kuri eka masiku lawa yanga na mapapa. UVB radiation yina wavelength yo koma naswona yina khombo swinene kutlula UVA radiation. Yi na vutihlamuleri eka ku hisiwa hi dyambu naswona yi tlanga xiave xa nkoka eka ku kula ka khensa ya nhlonge. Xohetelela, UVC radiation yina wavelength yo koma swinene naswona yi onha ngopfu, kambe nkateko wa kona, yi amukeriwa hi ozone layer ya misava naswona ayi fiki e henhla.
Ku hlangana na miseve ya UV swi nga va na vuyelo bya nkarhi wo koma na bya nkarhi wo leha eka rihanyo ra hina. Hi nkarhi wo koma, swi nga vanga ku hisiwa hi dyambu, ku dyuhala ka ha ri emahlweni ni ku onhaka ka mahlo. Ku tshama nkarhi wo leha eka miseve ya UV swi nga vanga timhaka letikulu ta rihanyo to tanihi khensa ya nhlonge, cataracts, na masocha ya miri lama tsaneke.
Leswaku hi tisirhelela eka miseve ya UV, i swa nkoka ku teka magoza ya vuhlayiseki. Yin’wana ya tindlela leti tirhaka swinene i ku hunguta ku hlangana ka hina ni dyambu, ngopfu-ngopfu hi nkarhi wa nhlayo leyikulu loko miseve ya dyambu yi ri leyi tiyeke swinene. Ku ambala swiambalo swo sirhelela swo tanihi mahembe lama nga ni mavoko yo leha, maburuku ni swihuku leswi anameke swi nga ha tlhela swi nyika nsirhelelo lowu engetelekeke. Ku engetela kwalaho, ku tirhisa swisirhelelo swa dyambu leswi nga ni SPF ya le henhla (xivangelo xa nsirhelelo wa dyambu) ni ku xi tirhisa nakambe endzhaku ka tiawara tin’wana ni tin’wana timbirhi i swa nkoka swinene.
Loko swi ta eka ku sirhelela mahlo ya hina eka miseve ya UV, ku ambala tinghilazi ta dyambu leti nga ni nsirhelelo wa UV i swa nkoka. UV radiation yinga vanga cataracts na swiyimo swin’wana swa mahlo, hikokwalaho swina nkoka swinene kuva u vekisa eka tinghilazi ta dyambu ta xiyimo xale henhla leti sivelaka miseve ya UVA na UVB.
Ku twisisa makhombo ya miseve ya UV i swa nkoka swinene eka rihanyo ra hina hinkwaro ni ku hanya kahle. Hi ku teka magoza lama lavekaka ni ku tisirhelela eka ku hlangana ngopfu, hi nga hunguta makhombo lama fambisanaka ni miseve ya UV. Kutani, nkarhi lowu taka loko u huma u ya edyambyini, tsundzuka ku tshama u hlayisekile naswona u sirhelela nhlonge ni mahlo ya wena eka miseve ya UV leyi nga ni khombo.
Nsirhelelo wa UV eka ku pakiwa ka mafurha ya nkoka .
Loko swita eka ku paka mafurha ya nkoka, nchumu wun’we wa nkoka lowu nga honisiwiki i nsirhelelo wa UV. Mafurha ya nkoka yava na vuxiyaxiya swinene eka ku vonakala naswona yanga onhaka hiku olova loko ya hlangana na miseve ya UV. Leswi swinga endla leswaku kuva na ku lahlekeriwa hi matimba xikan’we naku tirha kahle, leswi endlaka leswaku ku pakiwa loku faneleke ku va ka nkoka ku tiyisisa vutomi byo leha na khwalithi ya xitirhisiwa.
Yin’wana ya tindlela leti tolovelekeke to paka mafurha ya nkoka i mabodlhela ya nghilazi. Glass yi nyika nsirhelelo wa kahle swinene wa UV, yi tirha tani hi xisirhelelo eka miseve leyi nga ni khombo. Mabodlhela ya nghilazi ya ntima ya amber kumbe cobalt blue ya tsakeriwa ngopfu tani hileswi ya nyikaka nsirhelelo lowukulu wa UV. Mabodlhela lawa a ma siveli ntsena ku vonakala leswaku ma nga fiki eka mafurha kambe ma tlhela ma pfuna eku hlayiseni ka nun’hwelo wa wona ni swilo swa wona swo tshungula.
Ku hlawuriwa ka swilo swo paka a swi heleli eka nghilazi ntsena. Tikhamphani tin’wana ti tlhela ti nyika mabodlhela ya mafurha ya nkoka lama endliweke hi pulasitiki leyi nga lwisaniki na UV. Hambileswi swi nga tirhiki ku fana ni nghilazi eku pfaleni ka miseve ya UV, mabodlhela lawa ya pulasitiki ma ha ri ndlela leyi tirhaka eka lava va tsakelaka xitofu xo olova ni lexi rhwalekaka. I swa nkoka ku xiya leswaku a hi mabodlhela hinkwawo ya pulasitiki lama nyikaka mpimo lowu fanaka wa nsirhelelo wa UV, hikwalaho i swa nkoka ku hlawula muphakeri wa ndhuma loyi a nyikaka swihlawulekisi leswi nga lwisaniki na UV.
Ehandle ka switirhisiwa swa xibye, switlhela swiva swa nkoka swinene ku languta dizayini ya xipaci. Bodlhela rifanele kuva ringa voni kahle kutani riva na tint ya ntima kuva kuhungutiwa ku vonakala. Ku engetela kwalaho, ku tirhisa dropper kumbe xitirhisiwa xo chela pompo ematshan’weni ya xifunengeto xa nomu lowu pfulekeke swi nga ha hunguta ku onhaka ka UV. Leswi switiyisisa leswaku mafurha ya nkoka ya tshama ya sirhelelekile kahle, hambi kuri hi nkarhi wa matirhiselo.
Ku hlayisiwa kahle ka mafurha ya nkoka swina nkoka hindlela leyi fanaka eka ku hlayisa khwalithi ya wona. Switsundzuxiwa ku swihlayisa eka ndzhawu yo kufumela, ya munyama ekule na ku vonakala ka dyambu loku kongomeke. Leswi swikatsa ku papalata ku swiveka ekusuhi na mafasitere kumbe eka tindzhawu letingana kuhisa ngopfu kumbe ku kufumela. Hi ku namarhela swiletelo leswi swa vuhlayiselo, vutshembeki bya mafurha ya nkoka byi nga hlayisiwa, leswi pfumelelaka ku hlayisa swivumbeko swa wona swa vutshunguri nkarhi wo leha.
UV radiation i matimba lamakulu lama humesiwaka hi dyambu leri nga vaka na vuyelo bya nkarhi wo koma na bya nkarhi wo leha eka rihanyo ra hina. Leswaku hi tisirhelela eka vuyelo bya yona lebyi nga ni khombo, i swa nkoka ku twisisa tinxaka ta yona to hambana-hambana ni ku teka magoza yo sivela yo tanihi ku ambala swiambalo swo sirhelela, ku tirhisa swisirhelelo swa dyambu ni ku ambala tinghilazi ta dyambu.
Eka xiyimo xa ku pakiwa ka mafurha ya nkoka, nsirhelelo wa UV i nchumu wa nkoka swinene. Kungava ku tirhisa mabodlhela ya plastiki ya nghilazi kumbe ya UV, i swa nkoka ku tiyisisa leswaku switirhisiwa swo paka swinyika nsirhelelo lowu ringaneleke wa UV. Ku tekela enhlokweni dizayini ya ku pakiwa na ku landzelela maendlelo ya kahle ya vuhlayiselo swinga tlhela swi tlakusa vutomi byo leha na khwalithi ya mafurha ya nkoka.
Hi ku rhangisa emahlweni nsirhelelo wa UV eka ku paka ka mafurha ya nkoka, vaxavi va nga va na ku tshemba eka matimba na ku tirha kahle ka xitirhisiwa lexi va xi hlawuleke.